Nowości w oświacie na rok szkolny 2023/2024 – Poznaj istotne zmiany w regulacjach prawnych związanych z edukacją
Rok szkolny 2023/2024 przynosi szereg istotnych zmian w polskim prawie oświatowym, Pełni Wiedzy- Szkolenia dla oświaty , które wpłyną na funkcjonowanie placówek edukacyjnych, nauczycieli, uczniów i rodziców. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych zmian, które warto poznać.
1. Wzmożony nadzór pedagogiczny nad placówkami niepublicznymi
Kurator oświaty posiada teraz uprawnienia do wydawania poleceń usuwania wykrytych naruszeń prawa w szkołach niepublicznych. Brak reakcji na te polecenia może prowadzić do wykreślenia danej placówki z rejestru.
2. Rozszerzony limit godzin ponadwymiarowych
Nauczyciele pracujący w liceach, technikach oraz szkołach branżowych I stopnia mogą teraz przekraczać wcześniejszy limit godzin ponadwymiarowych. Dodatkowo, istnieje możliwość przydzielania godzin ponadwymiarowych w szkołach, które przyjmują uczniów spoza kraju, w tym dzieci z Ukrainy. Zwiększenie liczby godzin ponadwymiarowych wymaga zgody nauczyciela.
3. Ograniczenie dostępności godzinowej dla wybranych nauczycieli
Nauczyciele, którzy prowadzą mniej niż 6 godzin zajęć tygodniowo, zostali objęci nową regulacją, która określa godzinę dostępności w sposób ustalany przez dyrektora szkoły. Ponadto, nauczyciele pracujący w szkołach dla dorosłych, branżowych szkołach II stopnia lub szkołach policealnych również mają ograniczoną godzinę dostępności, która jest ustalana przez dyrektora placówki.
4. Rozwój kariery nauczycieli bez pedagogicznego przygotowania
Nauczyciele, którzy nie posiadają stopnia awansu zawodowego, zwani dalej „nauczycielami początkującymi”, zatrudnieni na co najmniej połowę obowiązkowego wymiaru zajęć, zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami lub zatrudnieni na co najmniej połowę obowiązkowego wymiaru zajęć na podstawie art. 10 ust. 3 Karty Nauczyciela, będą mieć możliwość odbycia przygotowania do zawodu nauczyciela.
5. Przepustki papierowe – ważne do 12 lipca 2024 roku
Dotyczy to przede wszystkim papierowych legitymacji dla uczniów oraz legitymacji przedszkolnych dla dzieci z niepełnosprawnościami, które będą wydawane jedynie do 12 lipca 2024 roku.
6. Aktualizacja wzoru informacji o gotowości szkolnej
W kwietniu 2024 roku zmienia się numer druku informacji o gotowości szkolnej. Informacje dotyczące gotowości dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej będą wydawane na druku oznaczonym numerem 82, zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia MEiN z 7 czerwca 2023 roku, dotyczącym świadectw, dyplomów państwowych oraz innych druków.
7. Wcześniejsza emerytura dla nauczycieli
Rok 2024 przyniesie nowe zasady dotyczące wcześniejszej emerytury dla nauczycieli. Ci, którzy zdecydują się na wcześniejsze przejście na emeryturę, będą podlegać nowym kryteriom wyliczenia świadczeń emerytalnych.
8. Skrócony okres oceny pracy wybranych nauczycieli
Teraz, okres oceny pracy nauczyciela mianowanego może być skrócony do nie mniej niż 9 miesięcy, o ile nauczyciel jest zatrudniony w jednej z następujących placówek: publicznej placówce doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, publicznej placówce doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych, publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych w szkołach rolniczych, publicznej placówce doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych o zasięgu ogólnokrajowym, placówce skierowanej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do pracy w szkołach europejskich, lub na stanowisku, na którym wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, lub jest na urlopie lub zwolniony z obowiązku świadczenia pracy.
9. Świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli zatrudnionych w szkole
Nauczyciele na świadczeniu kompensacyjnym mają możliwość podjęcia pracy jako nauczyciel języka polskiego lub prowadzenia dodatkowej nauki języka polskiego, o ile przynajmniej jeden z uczniów jest obywatelem Ukrainy – uchodźcą wojennym. To uproszczenie ma na celu ułatwienie nauczycielom na świadczeniu kompensacyjnym znalezienie dodatkowej pracy.
10. Nagroda specjalna dla nauczycieli
W związku z obchodami 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, nauczyciele zostaną uhonorowani specjalną nagrodą w wysokości 1125 zł. Nagroda ta będzie przyznawana nauczycielom zatrudnionym w szkole, przedszkolu lub innej placówce oświatowej na stanowisku nauczyciela, pod warunkiem, że w okresie od 1 września 2023 r. do 20 września 2023 r. nie przebywali nieprzerwanie na urlopie bezpłatnym.
11. Wyższy odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS)
Od 1 lipca 2023 r. nastąpi podwyższenie odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Kwota odpisu wzrośnie z 1 662,97 zł na 1 914,34 zł dla pracowników niepedagogicznych, a pracodawcy będą zobowiązani przekazać tę zwiększoną kwotę na konto ZFŚS do 30 września 2023 r. Dodatkowo, odpis na ZFŚS dla nauczycieli wzrośnie z 3 045,21 zł na 3 537,80 zł, a także zostanie przekazany na konto ZFŚS do 30 września 2023 r. To podniesienie kwoty odpisu ma na celu zwiększenie świadczeń socjalnych dla pracowników w sektorze oświaty.
12. Bezpłatne laptopy dla uczniów czwartych klas
Dla uczniów klas czwartych szkół podstawowych przygotowano inicjatywę zapewniającą bezpłatne laptopy. Laptopy te zostaną przekazane do uczniów do 31 grudnia 2023 roku, stanowiąc wsparcie dla edukacji online.
13. Bonifikacje na zakup laptopów dla nauczycieli
Wartościowy bon o wartości 2500 zł zostanie przyznany nauczycielom zatrudnionym w szkołach publicznych i niepublicznych, zarówno na poziomie podstawowym, jak i ponadpodstawowym, oraz ich zespołach, którzy pozostają w zatrudnieniu na dzień 30 września 2023 roku. Bon ten będzie można wykorzystać na zakup laptopów lub innych narzędzi ułatwiających pracę edukacyjną do 31 grudnia 2025 roku.
14. Aktualizacje w arkuszach organizacyjnych
Ważne jest to, że arkusz organizacyjny nie będzie już wymagał segregowania nauczycieli według ich stopnia awansu. W konsekwencji, nie będzie konieczności modyfikacji zatwierdzonych arkuszy na rok szkolny 2023/2024, co ułatwi proces zarządzania personelem.
15. Brak możliwości zwiększania liczby uczniów z Ukrainy w oddziałach
Od teraz nie będzie możliwe zwiększenie liczby uczniów w oddziałach przedszkolnych, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych ani w klasach I–III szkół podstawowych o dzieci i uczniów pochodzących z Ukrainy. Istniejące oddziały, których liczebność została zwiększona w latach szkolnych 2021/2022 i 2022/2023, będą mogły kontynuować funkcjonowanie w zwiększonej liczbie uczniów do zakończenia danego etapu edukacyjnego.
16. Przedłużenie okresu nauki w szkołach ponadpodstawowych dla uczniów z orzeczeniem
Dla uczniów szkół ponadpodstawowych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z powodu niepełnosprawności, istnieje możliwość przedłużenia okresu nauki o dwie dodatkowe lata. To rozwiązanie stosuje się w przypadku, gdy wcześniej nie przedłużono okresu nauki na poziomie szkoły podstawowej na I lub II etapie edukacyjnym, lub o rok, jeśli wcześniej przedłużono okres nauki na tym etapie edukacyjnym. Ta zmiana ma na celu dostosowanie edukacji do indywidualnych potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami.
17. Nowy przedmiot w programie nauczania – Biznes i Zarządzanie
Przedmiot „Podstawy Przedsiębiorczości” został zastąpiony przez „Biznes i Zarządzanie”. Teraz, przedmiot ten będzie prowadzony w liceach ogólnokształcących, technikach oraz branżowych szkołach I stopnia. Zmiana ta ma na celu bardziej wszechstronne przygotowanie uczniów do wymogów współczesnego rynku pracy i przedsiębiorczości.
18. Język łaciński jako drugi język obcy
Uczniowie klas VII szkół podstawowych oraz klas I liceów ogólnokształcących i techników będą mieć możliwość wyboru języka łacińskiego jako drugiego języka obcego. Ten wybór będzie dostępny jedynie w tych szkołach, które wprowadziły łacinę do swojej oferty edukacyjnej.
19. Aktualizacje w podstawie programowej techniki i języka polskiego
W programach nauczania techniki i języka polskiego dokonano pewnych zmian. W technikum, rozszerzono treści związane z wychowaniem komunikacyjnym i bezpieczeństwem w ruchu drogowym. Te zmiany będą obowiązywały od klasy IV w roku szkolnym 2023/2024, a w kolejnych latach będą obejmować klasy V i VI. W liceum, do wykazu lektur dodano gry komputerowe o walorach edukacyjnych, takie jak „This War of Mine” (11BitStudios) oraz „Gra Szyfrów” (Instytut Pamięci Narodowej).
20. Testy sprawnościowe w ramach edukacji fizycznej
Od marca do kwietnia, uczniowie klas IV-VIII szkół podstawowych oraz uczniowie branżowych szkół I stopnia będą poddawani testom sprawnościowym, obejmującym: bieg wahadłowy na 10 razy po 5 metrów, służący pomiarowi zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjnych; 20-metrowy bieg wahadłowy wykonywany według Europejskiego Testu Sprawności Fizycznej – Eurofit, opracowanego przez Radę Europy, służący pomiarowi zdolności wytrzymałościowych w biegu; ćwiczenie podpór leżąc przodem na przedramionach (deska), mierzące siłę i wytrzymałość całego ciała; skok w dal z miejsca, oceniający skoczność i siłę. Wyniki tych testów nie będą brane pod uwagę przy ocenie z przedmiotu wychowanie fizyczne, ale mają służyć identyfikacji mocnych i słabych stron sprawności fizycznej ucznia, aby lepiej dostosować program zajęć do indywidualnych potrzeb.
21. Wprowadzenie Standardów Ochrony Małoletnich w Placówkach Oświatowych
Wszystkie placówki oświatowe zostaną zobligowane do opracowania Standardów Ochrony Małoletnich. Standardy Ochrony Małoletnich to konkretne procedury mające na celu zabezpieczenie dzieci i młodzieży przed wszelkimi formami krzywdzenia.
22. Dodatkowe Lokalizacje na Poziomie Szkół
Umożliwiono utworzenie dodatkowych lokalizacji na poziomie liceum, technikum oraz branżowych szkół I stopnia. Jednak do takiego działania wymagana będzie opinia kuratora oświaty.
23. Nowe Rozporządzenie dotyczące Prac Wzbronionych Młodocianym
Nowe przepisy uwzględniają zmiany technologiczne oraz nowe zagrożenia, takie jak e-papierosy i inne wyroby nikotynowe. Przepisy te podkreślają również znaczenie oceny ryzyka zawodowego dla pracowników młodocianych.
24. Wzrost Wynagrodzenia dla Pracowników Młodocianych
Od 1 września planowane jest podwyższenie wynagrodzenia dla uczniów szkół branżowych I stopnia, którzy odbywają naukę zawodu u pracodawców poszukujących pracowników. Podwyżki wyniosą odpowiednio 8, 9 i 10 procent przeciętnego wynagrodzenia, co oznacza, że od września 2023 roku pracownicy młodociani dostaną podwyżkę wynagrodzenia w wysokości 213 zł, niezależnie od roku nauki.
25. Nowe Podstawy Programowe Kształcenia w Zawodach
Od 1 września 2023 roku wprowadzone zostaną nowe podstawy programowe kształcenia w zawodach. Obejmują one m.in. technika aranżacji wnętrz, operatora maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego, technika przemysłu drzewnego, animatora rynku książki, administratora produkcji filmowej i telewizyjnej, technika animacji filmowej, operatora maszyn i urządzeń w gospodarce odpadami, technika gospodarki odpadami oraz pracownika pomocniczego w gospodarce odpadami. Jednocześnie zostanie uchylona podstawa programowa dla zawodu mechanik-operator maszyn do produkcji drzewnej.
Metody motywacji i aktywizacji uczniów w polskim prawie oświatowym
W polskim prawie oświatowym, zwłaszcza w ostatnich latach, zwraca się szczególną uwagę na rozwijanie nowoczesnych metod motywacji i aktywizacji uczniów. Celem tych działań jest stworzenie bardziej atrakcyjnych i efektywnych procesów nauczania oraz zwiększenie zaangażowania uczniów w procesie edukacyjnym.
1. Personalizacja nauczania: Jednym z kluczowych elementów zmian w polskim systemie oświaty jest dążenie do personalizacji nauczania. Oznacza to dostosowanie sposobu przekazywania wiedzy do indywidualnych potrzeb, zainteresowań i tempa uczenia się każdego ucznia. Nauczyciele otrzymują narzędzia i wsparcie, aby lepiej rozumieć i reagować na różnice między uczniami.
2. Wykorzystanie nowych technologii: Polskie prawo oświatowe promuje aktywne wykorzystanie nowoczesnych technologii w nauczaniu. E-learning, platformy edukacyjne oraz różnorodne aplikacje mają wspomagać procesy dydaktyczne i uczynić naukę bardziej atrakcyjną dla młodych ludzi.
3. Metody aktywizujące: Nauczyciele zostają zachęcani do stosowania różnorodnych metod aktywizacji uczniów, takich jak nauka poprzez działanie, eksperymenty, projekty grupowe, czy debaty. Celem jest rozwijanie umiejętności analitycznych, kreatywności i samodzielności uczniów.
4. Motywacja i wsparcie psychologiczno-pedagogiczne: System oświaty ma również zadbać o wsparcie psychologiczno-pedagogiczne uczniów. Wprowadzenie psychologów i pedagogów do szkół ma pomóc w rozwiązywaniu problemów związanych z motywacją oraz radzeniem sobie ze stresem i trudnościami w nauce.
5. Rola rodziców: Prawo oświatowe promuje aktywną rolę rodziców w procesie edukacji. Szkoły są zobowiązane do współpracy z rodzicami i informowania ich o postępach i trudnościach uczniów. To ma pomóc w zwiększeniu zaangażowania rodziców w życie szkoły i wsparcie edukacyjne w domu.
Odkryj moc Sztucznej Inteligencji (AI) w edukacji: Korzyści, wyzwania i strategie
Sztuczna Inteligencja (AI) staje się coraz bardziej obecna w polskim systemie edukacyjnym, a jej rola ma duży wpływ na rozwijanie nowoczesnych metod nauczania. Oto kilka korzyści, wyzwań i strategii związanych z wykorzystaniem AI w edukacji.
Korzyści AI w edukacji:
1. Personalizacja nauczania: Dzięki AI można tworzyć spersonalizowane plany nauczania, dostosowane do indywidualnych potrzeb i zdolności uczniów.
2. Wszechstronna ocena uczniów: AI umożliwia bardziej kompleksową ocenę postępów uczniów, uwzględniając różnorodne aspekty ich rozwoju.
3. Dostępność i skalowalność: AI pozwala na szeroką dostępność edukacji online i skalowalność, co jest szczególnie istotne w sytuacjach kryzysowych, takich jak pandemia.
4. Ułatwienie nauczycielom: Nauczyciele mogą korzystać z narzędzi AI do analizy danych, identyfikowania trudności uczniów i dostosowywania programów nauczania.
Wyzwania AI w edukacji:
1. Bezpieczeństwo danych: Wdrażanie AI wymaga odpowiednich zabezpieczeń i ochrony danych osobowych uczniów.
2. Kontrola nad technologią: Ważne jest, aby nauczyciele i szkoły zachowali kontrolę nad technologią, a nie odwrotnie.
3. Niezawodność technologii: AI może być podatna na awarie, co może wpłynąć na ciągłość nauczania.
Strategie wykorzystania AI w edukacji:
1. Szkolenia nauczycieli: Nauczyciele powinni być odpowiednio przeszkoleni w zakresie korzystania z narzędzi AI i interpretacji wyników.
2. Monitorowanie i regulacje: Wprowadzenie regulacji i monitoringu jest niezbędne, aby zapewnić odpowiednie stosowanie AI i ochronę danych uczniów.
3. Kombinacja z tradycyjnym nauczaniem: AI powinna być postrzegana jako wsparcie dla tradycyjnego nauczania, a nie zastąpienie go.
PODSUMOWANIIE
Rozpoczynamy nowy rok szkolny 2023/2024 z kilkoma kluczowymi zmianami w polskim prawie oświatowym. Te zmiany, które obowiązują już teraz lub wkrótce wejdą w życie, mają na celu stworzenie bardziej atrakcyjnych i efektywnych procesów nauczania oraz zwiększenie zaangażowania uczniów w procesie edukacyjnym. W ostatnich latach szczególną uwagę poświęca się rozwijaniu nowoczesnych metod motywacji i aktywizacji uczniów, a także wykorzystaniu sztucznej inteligencji w edukacji.
Wprowadzanie nowych metod motywacji i korzystanie z AI stanowi istotny krok w kierunku doskonalenia systemu edukacji. Jednak aby osiągnąć sukces, konieczne jest ostrożne podejście i odpowiednie zarządzanie ewentualnymi wyzwaniami, które mogą się pojawić. Nowy rok szkolny to okazja do poznania tych zmian i przygotowania się do ich wprowadzenia, aby w pełni wykorzystać potencjał nowoczesnej edukacji w Polsce. Dyrektorzy, nauczyciele i uczniowie mają przed sobą ciekawe wyzwania i możliwości w nadchodzącym roku szkolnym.