Operacje oczu u psów – jak się do nich przygotować? O czym pamiętać po zabiegu?

Psy mogą zmagać się z różnymi problemami natury okulistycznej. Część z tych schorzeń wymaga przeprowadzenia skomplikowanych zabiegów chirurgicznych. Aby je wykonać, zwierzę musi zostać do nich odpowiednio przygotowane. W jaki sposób? Co powinni zrobić właściciele czworonogów zanim ich pupil trafi na salę operacyjną?

Operacje oczu u psów nie należą do rzadkości. Takie zabiegi przeprowadza się np. w celu usunięcia niefortunnie wbitych w oko ciał obcych, skorygowania wypadniętej trzeciej powieki czy wyleczenia zaćmy. Każda operacja, nawet ta w teorii najłatwiejsza, stanowi mimo wszystko poważną ingerencję w organizm zwierzęcia. Właśnie dlatego każdy pacjent musi być do tego rodzaju zabiegów odpowiednio przygotowany.  Dzięki temu minimalizuje się ryzyko wystąpienia powikłań czy niepożądanych zdarzeń.

Rozpoznanie problemu i konsultacja lekarska

Podstawą do tego, by pies był zakwalifikowany do przeprowadzenia operacji, jest zdiagnozowanie u niego schorzenia, które może być leczone tylko poprzez wykonanie odpowiedniego zabiegu. Trzeba pamiętać, że interwencja chirurgiczna stosowana jest tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczna. Jeśli istnieje szansa wyleczenia psa farmakologicznie, każdy weterynarz z pewnością skorzysta z tej opcji.

Decyzja o operacji nigdy nie pada w oparciu o jedno badanie. Zanim psiak trafi na stół zabiegowy, konieczne będzie przeprowadzenie szeregu działań diagnostycznych, które utwierdzą lekarza w przekonaniu, że interwencja chirurgiczna w danym przypadku jest po prostu niezbędna. Ponadto przed operacją weterynarz na pewno przekaże szczegółowe instrukcje dotyczące odpowiedniego przygotowania psa do zabiegu. W czasie takiej konsultacji warto wypytać o wszelkie szczegóły operacji i poprosić o rozwianie wszystkich wątpliwości.

Badanie krwi

Samo przygotowanie psa do operacji nie jest procesem specjalnie skomplikowanym. W zależności od rodzaju zdiagnozowanego problemu należy w czasie oczekiwania na zabieg stosować się do zaleceń lekarskich (np. podawać zwierzęciu odpowiednie środki farmakologiczne, które mają zmniejszyć odczuwany ból). Przed samą operacją bardzo istotne jest wykonanie badań diagnostycznych krwi. Wszystko po to, by sprawdzić, czy ze względu na stan zdrowia kwalifikuje się do interwencji chirurgicznej i zastosowania znieczulenia. Diagnostyka krwi pokaże, czy pies nie boryka się z anemią, chorobami wątroby, nerek itd. Stwierdzenie jakichkolwiek dodatkowych problemów zdrowotnych prawdopodobnie opóźni termin wykonania operacji i będzie wiązało się z koniecznością podjęcia dodatkowej terapii przygotowującej pupila do zabiegu.

Badanie krwi najlepiej wykonać na kilka dni przed operacją (nie wcześniej niż miesiąc przed wyznaczonym terminem zabiegu). Standardowo tego typu diagnostyka zawiera w sobie badanie morfologiczne oraz oznaczenie podstawowych parametrów biochemicznych (AST, ALT, mocznik, kreatynina, białko całkowite, glukoza). Zdarza się jednak, że lekarz zleca przeprowadzenie bardziej szczegółowych badań, np. sprawdzenie poziomu hormonów tarczycy.

Badania dodatkowe

Bardzo często przed operacjami oczu konieczne jest wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych, które pozwalają na precyzyjniejsze określenie ryzyka zabiegowego oraz anestezjologicznego. Mowa tu konkretnie o RTG, USG klatki piersiowej, ECHO serca, USG jamy brzusznej, badanie tomografem komputerowym i rezonansem magnetycznym. Wiele zależy oczywiście od kondycji pacjenta, jego wieku, historii chorobowej czy stadium zaawansowania problemu okulistycznego. Na podstawie tych czynników lekarz zleca wykonanie konkretnego zestawu badań.

Przed operacją przeprowadza się również specjalny wywiad anestezjologiczny. Lekarz odpowiedzialny za podanie znieczulenia zdobywa w ten sposób cenne informacje o przebiegu wcześniejszych  zabiegów i tego, jak na dane środki zareagował pies. Dodatkowo na tym etapie bada się zwierzę klinicznie, weryfikuje wyniki przeprowadzonej diagnostyki i przedstawia się właścicielowi pacjenta możliwe protokoły anestezjologiczne. W przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości czy pojawienia się wątpliwości co do bezpieczeństwa znieczulenia psa, zleca się przeprowadzenie dodatkowych badań.

Dieta przed operacją

Istotny element przygotowań do operacji stanowi dieta. Zanim pies trafi na stół zabiegowy, musi zostać poddany specjalnej głodówce. Zwykle trwa ona około 6-8 godzin i poprzedza bezpośrednio moment interwencji chirurgicznej. Bywa, że przygotowanie dietetyczne bywa wydłużane ze względu na indywidualne problemy zdrowotne pacjenta. Szczegóły o długości głodówki powinien przedstawić przed operacją lekarz prowadzący. Przed samym zabiegiem należy ograniczyć psu także dostęp do wody.

Przygotowanie psychiczne

Operacja psa to wydarzenie bardzo stresujące, nie tylko dla zwierzęcia, ale również dla właściciela. Mimo wszystko warto próbować opanować zdenerwowanie i w pełni zaufać umiejętnościom lekarzy przeprowadzającym zabieg. Czworonogi łatwo wyczuwają stres u ludzi. Jeśli pies zorientuje się, że jego właściciel mocno przeżywa zabieg, to samemu pupilowi trudniej będzie dostosować się do tej sytuacji i np. przeprowadzić niektóre badania.

Co po zabiegu?

Ważne jest nie tylko przygotowanie się do operacji, ale też odpowiednia opieka nad psem już po samym zabiegu. Po powrocie do domu należy zapewnić pupilowi ciche i wygodne miejsce, w którym zwierzę będzie przez kilka najbliższych dni dochodziło do siebie. Dobrze, by legowisko było w miejscu ciepłym, gdyż znieczulenie doprowadza do nieznacznego spadku temperatury ciała. Zaraz po zabiegu pies nie powinien jeść i pić. Pierwszy posiłek nie może być obfity i najlepiej, gdyby miał miękką formę. Należy również ograniczyć aktywność fizyczną psa na minimum kilka dni po zabiegu. Jeśli weterynarz zaleci stosowanie specjalnego kołnierza ochronnego, nie wolno z niego rezygnować!

Warto też dokładnie obserwować zachowanie psa. Alarmująca powinna być długo utrzymująca się apatia, brak apetytu. Trzeba również zwrócić uwagę na to, jak zwierzę załatwia swoje potrzeby fizjologiczne. Jeśli pupil nie odda moczu przez dobę po zabiegu, a kału przez 3 dni po zabiegu, niezwłocznie trzeba zgłosić to lekarzowi! Konieczne jest też stosowanie się do innych zaleceń pooperacyjnych, jakie zalecił weterynarz prowadzący.

Artykuł powstał przy współpracy z Centrum Okulistyki Weterynaryjnej EyeVet Wrocław – Weterynarz – okulista