Przestępczość środowiskowa rośnie w tempie 5-7% rocznie. Polska w gronie krajów o najniższym ryzyku prania pieniędzy

Przestępczość środowiskowa, która bezpośrednio szkodzi środowisku poprzez celowe zanieczyszczenie, handel dzikimi zwierzętami i wylesianie, staje się lukratywną częścią globalnej przestępczości. Rośnie w tempie 5-7% rocznie i już teraz przewyższa tempo wzrostu światowej gospodarki 2-3 razy. Podczas Fight FinCrime Forum, corocznego międzynarodowego forum ekspertów i ekspertek ds. przeciwdziałania przestępczości finansowej, zwrócono uwagę na niepokojący trend prania pieniędzy pod pozorem działań w ramach ESG (środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny).

• Polska znalazła się w gronie 48 krajów na świecie o najniższym poziomie ryzyka prania pieniędzy.
• Szacuje się, że rządy tracą rocznie od 6 do 9 miliardów dolarów wpływów z podatków tylko z tytułu nielegalnego wyrębu lasów, nie wspominając o rozległych szkodach środowiskowych i innych stratach gospodarczych spowodowanych przestępstwami leśnymi, ostrzegali eksperci podczas Fight FinCrime Forum.
• Przestępczość środowiskowa, zajmująca trzecie miejsce po handlu narkotykami i podrabianymi towarami w globalnej działalności przestępczej, jest często traktowana przez władze lekceważąco, co wyraźnie kontrastuje z jej poważnymi konsekwencjami.

Kiedy uczestnicy z ponad 80 krajów online i w Warszawie zgromadzili się na największym wydarzeniu dotyczącym przeciwdziałania przestępczości finansowej, w tym samym czasie ogłoszono wyniki corocznego rankingu Basel AML Index 2023, w którym Polska znalazła się w gronie 48 krajów na świecie o najniższym poziomie ryzyka prania pieniędzy. Wyprzedziły ją m.in. Litwa, Słowenia, Grecja, Urugwaj czy Macedonia.

Jak zadbać o bezpieczeństwo finansowe Polek i Polaków?

Forum zgromadziło ekspertów i ekspertki z Europy oraz USA, którzy dyskutowali na temat kluczowej roli praktyk środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego (ESG) w udaremnianiu przestępstw finansowych. Zgodzili się, że poprzez włączenie zasad ESG do strategii zapobiegania przestępstwom finansowym, organizacje mogą lepiej identyfikować i ograniczać ryzyko związane z nieprzestrzeganiem przepisów, utratą reputacji i innymi szkodliwymi skutkami.

W trakcie wydarzenia, eksperci i ekspertki przyznali, że organy ściagania mają problem z identyfikacją zorganizowanych grup przestępczych stojących za przestępstwami środowiskowymi. Znaczna część nielegalnej działalności prowadzona jest pod przykrywką legalnych firm, które często zmieniają swoje szlaki handlowe i szybko się rozpadają, wykazując szczególną zdolność do adaptacji, w tym dzięki innowacyjnym metodom ukrywania ich nielegalnych operacji. Mówił o tym na wydarzeniu James Rickett, ekspert Międzynarodowego Stowarzyszenia ds. Zgodności (ICA) wskazując na różnice prawne w poszczególnych krajach, które uławiają przestępcom i terrorystom pranie pieniędzy.

Cele zrównoważonego rozwoju vs. finansowi przestępcy

Napływ pieniędzy w zrównoważone inwestycje jest oczywisty, a aktywa ESG mają osiągnąć 50 miliardów dolarów do 2025 roku. Zwrot w kierunku zrównoważonych inwestycji skłania firmy do wyposażenia swoich zespołów ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML) w dogłębne zrozumienie przepisów ESG. Bartosz Michałowski, Head of Operations w NatWest Polska, pionu odpowiedzialnego za przeciwdziałanie praniu pieniędzy, podkreśla: „Przestępczość środowiskowa, zajmująca trzecie miejsce po handlu narkotykami i podrabianymi towarami w globalnej działalności przestępczej, jest często traktowana przez władze lekceważąco, co wyraźnie kontrastuje z jej poważnymi konsekwencjami. Te wykraczają poza koszty finansowe, obejmując degradację środowiska, naruszenia praw człowieka, zagrożenia dla zdrowia publicznego i utrudniony rozwój społeczno-gospodarczy.”

FATF, Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy szacuje, że nielegalny handel odpadami przynosi szacunkowo 10-12 miliardów dolarów rocznie, koszty oczyszczania dla rządów znacznie przewyższają zyski z działalności przestępczej i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa publicznego.

W ubiegłorocznym raporcie na temat przestępstw finansowych i środowiskowych opublikowano, że przestępstwa przeciwko środowisku przynoszą rocznie od 110 do 281 mld USD zysków z działalności przestępczej. Szacuje się, że rządy tracą rocznie od 6 do 9 miliardów dolarów wpływów z podatków tylko z tytułu nielegalnego wyrębu lasów, nie wspominając o rozległych szkodach środowiskowych i innych stratach gospodarczych spowodowanych przestępstwami leśnymi.

Jak podkreśliły zebrane podczas Fight FinCrime osoby zajmujace się przeciwdziałaniem prania pieniędzy (AML) koncepcję ESG najpierw należy dokładnie zrozumieć, aby pojąć jej wartość w kształtowaniu wpływu dzisiejszego krajobrazu inwestycyjnego na świecie. W październiku Komisja Europejska opóźniła przyjęcie sektorowych standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESRS) o 2 lata.

Bartosz Michałowski podkreślił, że “Już niedługo, jeśli firmy zauważą jakąkolwiek podejrzaną aktywność w obszarze środowiska, społeczności lub ładu korporacyjnego, powinny zgłosić ją władzom, aby mogły one podjąć działania prawne. Ważne jest, aby sektor publiczny i prywatny współpracowały, aby skutecznie identyfikować przepływ pieniędzy pochodzący z przestępstw środowiskowych. Przestępstwa te mają miejsce nie tylko w jednym kraju, ale często dotyczą wielu instytucji finansowych. Współpraca ponadnarodowa jest ważna w zwalczaniu działalności przestępczej związanej z ESG i powiązanych przestępstw finansowych, ponieważ przestępstwa te często obejmują działania w wielu krajach równocześnie.”

Fight FinCrime Forum to coroczne, międzynarodowe wydarzenie, które ma na celu szerzenie świadomości na temat wykrywania i zapobiegania przestępstwom finansowym, sposobów chronienia ludzi, rodzin i firm oraz budowania jedność w zwalczaniu przestępczości finansowej na świecie. Wydarzenie wspierają takie instytucje jak: NatWest Group w Polsce, PwC, Accenture, Acams, BlackDot Solutions, Ambasada Wielkiej Brytanii w Polsce, SGH. Więcej informacji na stronie www.fightfincrime.pl