Osiedla z niezwykłą historią w Polsce

W ostatnich latach powstaje w Polsce wiele nowych osiedli. Potrzeba mieszkaniowa jest w dzisiejszych czasach tak duża, że deweloperzy budują wszędzie, gdzie tylko jest to możliwe. Nie można jednak stracić z oczu dawnych osiedli, które niosą ze sobą historie, czasem prozaiczne, a innym razem niezwykłe czy nawet tajemnicze. Takich miejsc jest w Polsce bardzo dużo, są swoistym znakiem czasu i punktem odniesienia do przeszłości.

Łódzki Księży Młyn

Nie sposób wymienić wszystkich polskich ciekawych osiedli z historią w tle, ale postaramy się przybliżyć dwa dobrze znane, wybrane subiektywnie. Jednym z bardziej interesujących jest Osiedle Księży Młyn w Łodzi, które ma swoją długą historię, jeszcze z czasów Karola Schreibera, łódzkiego fabrykanta. Stworzony przez niego zespół budynków, w tym fabryczne, mieszkalne i użytkowe, które dziś są w procesie rewitalizacji i służą mieszkańcom Łodzi, pełniąc różne funkcje, nie tylko mieszkalne, są doskonałym przykładem fenomenu urbanistycznego w miejskiej tkance. Fabrykant chciał mieć swoich pracowników pod kontrolą nie tylko podczas pracy w fabrykach, ale również poza nią.

Dlatego powstały dwukondygnacyjne budynki – famuły, wokół których zlokalizowane zostały punkty handlowe i usługowe, aby robotnicy mieli wszystko na wyciągnięcie ręki, pod czujnym okiem swojego pracodawcy. Zespół budynków został stworzony na kształt kolonii, gdzie swoje miejsce znalazła również straż pożarna, szpital czy placówka edukacyjna. Taki kształt osiedla minimalizował potrzebę poszukiwania czegokolwiek poza osiedlem. Całe szeregi domów z cegły, tak charakterystycznej dla fabrycznej Łodzi, powstały wzdłuż kilku ulic. Podobne osiedla powstały również przy ul. Tymienieckiego i Fabrycznej, a także przy ul. Ogrodowej.

Gdańskie Złota Karczma

W pięknej okolicy, w której stoi dziś osiedle Złota Karczma, powstała niegdyś oberża o tej samej nazwie. Dużo wcześniej znajdowały się tam po prostu pastwiska i pola uprawne, należące do cystersów, które dzierżawił Johann Lerchenfeld. Na początku XVIII wraz z żoną wybudował on, za pozwoleniem opata oliwskiego, karczmę pod lasem dla tutejszych mieszkańców. Przybytek z czasem zyskał złą sławę, związaną z hazardem. Budynek wielokrotnie ulegał zniszczeniu podczas wojen i kolejnych walk, by wreszcie zdecydowano o jego rozbiórce.

W miejscu Złotej Karczmy powstał zajazd, który podczas obu wojen światowych, był świadkiem wielu krwawych scen. Ciała Rosjan i Niemców, porozrzucane w okolicy, w zbiorowych mogiłach grzebali mieszkańcy pobliskich miejscowości i wsi. W latach 50. obszary Złotej Karczmy włączono w granice administracyjne miasta Gdańska, by później zbudować tam bloki robotnicze dla Ochotniczych Hufców Pracy i Szkoły Policyjnej. Później z tych terenów korzystała również Milicja Obywatelska, by następnie powstało tu osiedle mieszkaniowe właśnie dla milicjantów i pracowników służby zdrowia. I dopiero budowa osiedla domów jednorodzinnych, zmieniła postrzeganie tej części miasta. Osiedle stało się dostępne dla wszystkich obywateli, zaś pozostałości dawnej karczmy, ostatecznie rozebrano w 2013 r. Trochę szkoda, bo mógł być to realny ślad historii, który pozwalałby przenieść się w klimat pierwszych lat jej świetności. Dziś mamy jedynie szansę podziwiać ją na fotografiach czy w dokumentacji historycznej.

Materiał opracowany we współpracy z ekspertem oprogramowania dla biur nieruchomości.